Echium vulgare groeit op zonnige, droge en kalkrijke bodems, vaak na verstoring van de grond. Het is een belangrijke nectar- en stuifmeelbron voor bijen, vlinders en zweefvliegen, en bloeit van de voorzomer tot de herfst. Slangenkruid is een waardplant voor onder andere de distelvlinder. De zaden worden gegeten door vogels, zoals putters en vinken, en dragen zo bij aan de voedselketen in de tuin. De wortel werd vroeger gebruikt voor het maken van rode verf, en het sap wordt in de fytotherapie toegepast in kompressen voor steenpuisten. De bloemen van slangenkruid verkleuren van blauw naar karmijnrood.